Wat zit er in een sigaret en wat maakt dit schadelijk?

Tabaksrook bevat duizenden verschillende stoffen. De meest schadelijke componenten naast nicotine zijn, koolmonoxide en teer.

Binnenkort wordt de informatie op deze pagina vernieuwd. Houd de pagina dus in de gaten.

Vragen?

Heb je vragen over roken, stoppen met roken of zoek je hulp? Bel de gratis Stoplijn (0800-1995) of ga naar ikstopnu.nl.

Heb je een vakinhoudelijke vraag?

Ben je (zorg)professional en heb je een vraag naar aanleiding van deze pagina? Neem dan contact op met Esther Croes.

featured_image
Esther Croes
Arts-epidemioloog Tabak
  • Teer is een mengsel van stoffen dat vrijkomt bij de verbranding van tabak, naast nicotine en koolmonoxide. Het is een verzameling van circa 6000 à 7000 chemicaliën, waarvan er honderden giftig zijn en 60 à 70 kankerverwekkend zijn.1,2
  • Koolmonoxide in tabaksrook verdringt in het bloed de plek waar normaal zuurstof (O2) aanhecht. Om toch voor voldoende zuurstof te zorgen, maakt het lichaam als reactie hierop extra rode bloedcellen aan. Dit maakt echter dat de bloedplaatjes in het bloed snel plakkerig worden en aan elkaar blijven kleven, wat vervolgens kan leiden tot stolselvorming die de bloedtoevoer naar het hart blokkeert.3

Tabaksproducten bevatten vele additieven (toegevoegde stoffen). Er zijn 673 verschillende soorten additieven bekend die aan Nederlandse tabaksproducten worden toegevoegd. Voorbeelden hiervan zijn de smaakstoffen suiker, cacao en vanilline. Naast smaakstoffen bevatten tabaksproducten ook bindmiddelen, vulmiddelen, bevochtigers, lijm en kleurstoffen. Bij sigaretten bestaat ongeveer 30% van het gewicht uit dit soort toegevoegde stoffen.4,5

  • Stoffen die in voeding onschadelijk zijn, zijn dit soms niet meer wanneer ze worden toegevoegd aan sigaretten. Bij verbranding kunnen giftige stoffen ontstaan.
  • Additieven kunnen de verslavende werking van tabak beïnvloeden en versterken. Suiker bijvoorbeeld maakt de smaak aantrekkelijker en bovendien versterkt een van de verbrandingsproducten van suiker (aceetaldehyde) de verslavende werking van nicotine. Menthol zorgt ervoor dat rook dieper geïnhaleerd kan worden, terwijl ammoniumverbindingen de nicotine-opname in de longen mogelijk verhogen.4,6

Zijn sigaretten zonder additieven beter voor de gezondheid?

Nee. Hoewel sommige additieven de verslavende of schadelijke werking kunnen versterken4, zijn het vooral de verbrandingsproducten van tabak zélf die zo ongezond zijn. Termen als ‘natuurlijk’ en ‘vrij van additieven’ wekken de indruk dat het product minder schadelijk zou zijn. Onderzoek naar een van de meest bekende sigaretten zonder additieven heeft laten zien dat deze sigaret veel meer nicotine afgeeft.7 Vanwege het misleidende karakter zijn dergelijke termen in de herziening van de EU-richtlijn Tabaksproducten verboden.8

Bronnen

1. Talhout, R., Schulz, T., Florek, E., Benthem, J. van, Wester, P., & Opperhuizen, A. (2011). Hazardous compounds in tobacco smoke. International Journal of Environmental Research and Public Health, 8, 613-628.
2. U.S. Department of Health and Human Services (2010). How tobacco smoke causes disease: the biological and behavioral for smoking-attributable disease. A report of the Surgeon General. Atlanta: U.S. Department of Health and Human Services, Centers for Disease Control and Prevention.
3. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (2009). Rapport 340001001: Ranking van drugs. Bilthoven: RIVM.
4. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (2013). Additieven in Nederlandse tabaksproducten: analyse van de gegevens over 2011. Rapport 050057002. Bilthoven: RIVM.
5. Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (2015). Additieven in Nederlandse tabaksproducten: trendanalyse 2010-2013. Rapport 2014-0084. Bilthoven: RIVM.
6. Scientific Committee on Emerging and Newly Identified Health Risks (SCENIHR) (2013). Addictiveness and Attractiveness of Tobacco Additives. Brussels: European Union.
7. Malson, J. L., Lee, E. M., Moolchan, E. T., Pickworth, W. B. (2001). Nicotine delivery from smoking bidis and an additive-free cigarette. Nicotine & Tobacco Research, 4(4), 485-490.
8. Tobacco Product Directive (2014). Official Journal of the European Union, 1-127.