Nicotinevrije tabak

Nicotinevrije tabak is tabak met een verlaagd nicotinegehalte. Bij de verbranding komt wel teer en koolmonoxide vrij, net als reguliere tabak

Vragen?

Heb je vragen over roken, stoppen met roken of zoek je hulp? Bel de gratis Stoplijn (0800-1995) of ga naar ikstopnu.nl.

Heb je een vakinhoudelijke vraag?

Ben je (zorg)professional en heb je een vraag naar aanleiding van deze pagina? Neem dan contact op met Esther Croes.

featured_image
Esther Croes
Arts-epidemioloog Tabak

Achtergrond

Er bestaan sigaretten en shag met genetisch gemodificeerde tabak, die worden aangeduid als ‘nicotinevrij’. De nicotineafgifte van deze tabak is rond de 0,04-0,06 milligram. Dit is ongeveer 5% van de hoeveelheid in reguliere tabak. Daarmee zijn deze sigaretten en shag dus niet helemaal ‘nicotinevrij’. De afgifte van teer en koolmonoxide ligt onverminderd hoog.1Chen, J. et al. (2008). Toxicological analysis of low-nicotine and nicotine-free cigarettes. Toxicology, 249(2-3), 194-203. De nicotinevrije sigaret verschilt van de kruidensigaret, die doorgaans geen tabak bevat, maar andere bestanddelen zoals sla of klaver. Ook ‘light’-sigaretten zijn anders: deze bevatten reguliere tabak, maar hebben een aangepaste vormgeving waardoor machinale tests minder rookafgifte registreren.

Gebruik nicotinevrije tabak onder volwassenen en jongeren

Over het gebruik van nicotinevrije tabak in Nederland zijn geen recente cijfers bekend.

Hoe schadelijk is nicotinevrije tabak?

Nicotinevrije tabak bevat minder nicotine dan reguliere tabak, maar is niet volledig nicotinevrij.1Chen, J. et al. (2008). Toxicological analysis of low-nicotine and nicotine-free cigarettes. Toxicology, 249(2-3), 194-203. Nicotinevrije tabak is even kankerverwekkend als reguliere tabak. Ook andere schadelijke effecten op de gezondheid zijn vergelijkbaar.1Chen, J. et al. (2008). Toxicological analysis of low-nicotine and nicotine-free cigarettes. Toxicology, 249(2-3), 194-203. Het is nog onduidelijk in hoeverre de lagere afgifte van nicotine een verslavende werking creëert. Mogelijk kan nicotinevrije tabak een rookverslaving in stand houden. Niet alleen nicotine speelt een rol in tabaksverslaving: ook gedragsmatige en psychologische aspecten spelen een grote rol, zoals de gewoonte.2Barrett, S. P., & Darredeau, C. (2012). The acute effect of nicotine on the subjective and behavioural responses to denicotinized tobacco in dependent smokers. Behavioral Pharmacology, 23, 221-227.

Hulpmiddel bij het stoppen met roken

Onderzoeksresultaten van de effecten van de nicotinevrije sigaret als hulpmiddel om te stoppen met roken zijn niet eenduidig. Veel onderzoek hiernaar maakt bovendien gebruik van aanvulling met nicotinevervangende middelen. Enerzijds vermindert het roken van nicotinevrije tabak ontwenningsverschijnselen. Studies laten zien dat rokers gemiddeld minder sigaretten rookten wanneer zij sigaretten met een zeer laag nicotinegehalte (<0,4 mg/g tabak) gebruikten, maar het is nog onduidelijk of het de huidige rokers ook aanzet tot stoppen.2Barrett, S. P., & Darredeau, C. (2012). The acute effect of nicotine on the subjective and behavioural responses to denicotinized tobacco in dependent smokers. Behavioral Pharmacology, 23, 221-227., 3Walker, N. et al. (2012). The combined effect of very low nicotine content cigarettes, used as an adjunct to usual Quitline care (nicotine replacement therapy and behavioural support), on smoking cessation: a randomized controlled trial. Addiction, 107, 1857-1867., 4Kramer I, Croes E, Bommelé J, Willemsen M. Minder nicotine in tabaksproducten. Trimbos. 2022. Na enige dagen abstinentie vallen ex-rokers even vaak terug in hun verslaving na het roken van een nicotinevrije sigaret als een gewone sigaret.5Juliano, L. M., Donny, E. C., Houtsmuller, E. J., Stitzer, M. L. (2006). Experimental evidence for a causal relationship between smoking lapse and relapse. Journal of Abnormal Psychology, 115(1), 166-173. Een belangrijk risico van nicotinevrije tabak is dat er een verkeerde inschatting wordt gemaakt van de schadelijkheid, omdat er door de term ‘nicotinevrij’ verwacht wordt dat het product minder ongezond is.6Shadel, W. G., Lerman, C., Capella, J., Strasser, A. A., Pinto, A., Hornik, R. (2006). Evaluating smokers’ reactions to advertising for new lower nicotine Quest cigarettes. Psychology of Addictive Behaviors, 20(1), 80-84.

Lees de notitie over minder in nicotine in tabaksproducten >